روکش دندان چیست و انواع روکش دندان
روکش دندان چیست ؟
روکش یا به عبارت دیگر پروتز دندان ثابت ، که به انگلیسی
dental crown نامیده میشود، یک کلاهک فلزی یا سرامیکی و
یا ترکیبی از هر دوی آنهاست که بر روی دندانهای با تخریب گسترده
گذاشته میشود ،تا علاوه بر حفاظت از آنها در برابر شکستن، عملکرد و
زیبایی دندان نیز مجددا به آن باز گردانده شود.
انواع روکش دندان کدام است؟
روکشهای تمام فلزی ( all metal)
همانطور که از نام آن بر می آید تمام بخش پوشش دهنده دندان از
فلز ساخته شده که بسته به نوع فلزات موجود در آلیاژ آن میتواند فلز
سفید یا زرد باشد.
مزایا
بهترین روکش دندان است. چرا که تراش دندان بسیار کمتر است، باعث
سایش دندانهای مقابل نمیشود، ماندگاری بسیار بالایی دارد چون کاملا
فیت دندان می شود.
معایب
تنها عیب آن ظاهر نازیبای آن است.
جنس روکشهای تمام فلز
هیچ وقت یک فلز
به صورت خالص نمیتواند جهت روکش استفاده شود، همیشه آلیاژهای فلزی
هستند که برای روکشهای دندانی مورد استفاده قرار می گیرند.
شامل
آلیاژهای قیمتی ( precious):
آنچه که در انواع روکش دندان به عنوان گلد
استاندارد محسوب میشود همین نوع روکش است. ۶۰℅ این آلیاژها شامل فلزات
قیمتی ( طلا، پلاتینیوم، وگاهی پالادیوم ) است که بالغ بر ۴۰℅ آن
طلاست. این همان چیزیست که در اصطلاح عموم جامعه « دندان طلا» نامیده
میشود.
آلیاژهای نیمه قیمتی (semi precious) :
که بیش از ۲۵℅ از فلزات قیمتی تشکیل شده
است.
آلیاژهای معمولی (non precious) :
کمتر از ۲۵℅ فلزات قیمتی را شامل میشود. و
بقیه آن شامل نیکل ،کروم و…
روکش سرامیکی دندان (all ceramic) 
همانطور که از نام آن بر می آید ، روکشهای تمام سرامیک به طور
کامل از نوعی چینی مانند پرسلن ساخته شده است.
مزایا
- این روکشها در مقایسه با روکشهای pfm که روتین مطبهای دندانپزشکی
است بسیار طبیعی تر به نظر میرسد چرا که فلزی در زیر آن به کار نرفته
است. - لبه فلزی ناشی از روکشهای pfm معمول وجود ندارد.
- اگر کسی به آلیاژهای موجود در فلز آلرژی داشته باشد ،میتواند این
روکشها را مد نظر داشته باشد
معایب
- ساختار این انواع روکش بسیار ضعیف است . بنابراین فقط در دندانهای
قدامی که زیبایی مد نظر است مورد استفاده قرار میگیرد.
انواع روکشهای سرامیکی ( تمام سرامیک )
- پرسلن جاکت کراون : که بیش از صد سال پیش با عنوان روکش
تمام سرامیک ابداع شد و بسیار ضعیف است و به همین دلیل امروزه زیاد
مورد استفاده نیست. - پرسلنهای مدرن : که ادعا دارند با همان زیبایی جاکت کراون استحکام
بالاتری دارند. - روکش زیرکونیا : که به تفصیل درباره آن توضیح خواهم داد
روکشهای pfm ترکیب سرامیک و فلز ( چینی باند شده به فلز
)
آنچه که امروزه به عنوان روکش به
صورت غالب در مطبهای دندانپزشکی استفاده میشود همین نوع روکش است.در
واقع بخش فلزی دور تا دور دندان را پوشش میدهد و به عنوان بخش هسته ای
استحکام روکش را سبب میشود و پرسلن یا چینی روی آن ،زیبایی روکش را
منجر میشود. در واقع ترکیبی از زیبایی و استحکام.
مزایا
- استحکام بالا تر در مقایسه با روکش سرامیکی دندان،
- فیتنس خوب فلز با دندان ( عمر این روکشها از تمام فلزها کمتر و از
تمام سرامیکها بیشتر است. )
معایب
- سایش دندان مقابل در مواردی که گلیز روکش از بین رفته است.
- احتمال ترک یا پریدگی چینی روکش.( اگر کم باشد ترمیم با کامپوزیت
و اگر زیاد باشد تعویض روکش مدنظر قرار میگیرد. ) - بعضی موارد فلز لبه روکش دیده میشود ، به ویژه بعد از تحلیل لثه
که این اتفاق مهمی است به ویژه در دندانهای قدامی. - ضخامت بالاتری از دندان تراش میخورد.
روکشهای زیرکونیا ( zirconium crowns)
و اما روکش دندان زیرکونیا ( روکش زیرکونیوم ) ، یکی از انواع
روکشهای تمام سرامیک است که به کمک فریمهای زیرکونیومی تقویت شده است
.از لحاظ ساختاری مشابه pfm است با این تفاوت که به جای استفاده از
فلز در مرکز
روکش از زیرکونیوم استفاده میشود که رنگ آن
سفید است ولی استحکام آن به اندازه و یا حتی بیشتر از آلیاژهای فلزی
است.
مزایا
- فیتنس عالی،
- استحکام بالا در هر نقطه از دهان.
- زیبایی دندانهای طبیعی را احیا میکند،
- سیاهی لبه لثه که در روکشهای pfm بسیار شایع است در آن دیده
نمیشود. - در افرادی که آلرژی فلزی دارند قابل استفاده است.
معایب
- روکش زیرکونیا به نسبت گرانتر است.
- اگر گلیز نشده باشد منجر به
سایش دندان مقابل میشود.
بهترین نوع روکش دندان کدام
است ؟
بهترین نوع روکشها، روکشهای
تمام فلزی با فلزات قیمتی و به عبارتی روکشهای تمام طلا میباشند که
زیبایی را تامین نمیکنند. بعد از آنها روکش دندان زیرکونیا در سطح
بسیار بالایی از کیفیت میباشد.
چه زمانی نیاز به روکش کردن دندان هست ؟
زمانی دندان شما
نیاز به روکش دارد که تاج دندان، به شدت آسیب دیده و با ترمیمهای
معمول قابل پر شدن نیست، یکی از مواردی که این موضوع را باعث میشود،
بعد از درمان ریشه ( عصب کشی ) است.
چرا که دندانی که نیاز به روت کانال یا عصب
کشی دارد ،نه تنها به علت پوسیدگی بخش وسیعی از تاج خود را از دست
داده بلکه بعد از درمان ریشه نیز خشک و شکننده میشود و چه بسا اگر
ترکی در تاج دندان باشد، دندان خرد شده و از بین می رود.
مورد دیگر سمپتومها وعلایم ترک در دندان است، که شایعترین علامت
آن درد دندان در حین جویدن است. و دندانپزشک معمولا از طریق دق کردن
دندان در جهات مختلف به آن پی میبرد.
مورد دیگر استفاده از روکش ( البته انواع خاص پروتز های
ثابت دندان ) بد رنگی های دندانی است.
آیا ممکن است روکش دندان نیاز به تعویض داشته باشد ؟
بله.در واقع روکش دندان ( dental crowns ) در مواقعی استفاده
میشود که استحکام دندان با یک پر کردگی ساده تامین نمیشود.
روکش با پوشش کامل تاج دندان، در واقع از تاج دندان در مقابل شکستن
تحت فشارهای ناشی از جویدن و … محافظت میکند. به این ترتیب نه تنها
روکش دندان حفاظت بالایی را برای دندان فراهم می کند بلکه
عملکرد دندان را نیز بهبود بخشیده و زیبایی قابل قبولی را به
بیمار هدیه میکند.
اما دلایل متعددی وجود دارد که بر اساس آنها نیاز به تعویض روکش
وجود دارد من جمله
*پوسیدگیهای ثانویه در زیر روکش
* تحلیل لثه یا سایش های طوق دندان که منجر به نمایی نازیبا در
دهان میشوند
* تغییر رنگ تدریجی دندانهای اطراف در طول سالها که منجر به مشخص
شدن نمای روکش میشود.
* شکستن چینی روی روکش.
در عین حال بعضی مواقع سمان مورد استفاده برای چسباندن روکش (
چسب روکش )به مرور شسته شده و روکش شل میشود که میتوان دوباره
آن را چسباند.
عمر یک روکش دندانی ( پروتز ثابت دندان ) چند سال است ؟
اصولا در یک حالت آرمانی دندانهای هر فرد تا پایان عمر او باید
به او خدمت کند، اما متاسفانه عواملی از قبیل پوسیدگی ، شکستن دندان،
بیماریهای لثه و ….باعث میشود ما دندانهای سالم اولیه خود را
از دست بدهیم.
در مورد روکش (پروتز ثابت دندانی ) هم وضع بر همین منوال
است. قاعدتا اگر بعد از گذاشتن روکش شما بهداشت دهانی خوبی داشته
باشید ، در عین حال مراجعه منظم به دندانپزشکتان جهت بررسی شرایط روکش
را در برنامه خود قرار دهید، مسلما عمر روکش شما بیشتر میشود . و در
صورت نیاز( موارد ذکر شده در بالا جهت تعویض روکش )، دندانپزشک به شما
توصیه میکند که روکش دندان خود را عوض کنید.
پست و کور دندان (post & core ) چیست ؟ 
در مواقعی که دندان عصب کشی ( روت کانال ) شده و بیش از ۵۰℅ از
بافت تاج دندان از بین رفته ،معمولا برای باز سازی تاج دندان یک قالب
از ریشه دندان گرفته میشود و برای لابراتوار ارسال میگردد . جلسه دوم
مراجعه بیمار یک تاج فلزی ریختگی که توسط لابراتور دندانسازی ساخته
شده ، روی دندان بیمار چسبانده شده و سپس از آن برای تهیه روکش
قالبگیری میشود.
قیمت روکش دندان
هزینه روکش کردن دندان بسته به جنس آن و دستمزد دندانپزشک
و هزینه لابراتوار میتواند متفاوت باشد.
منظور از جنس روکش دندان بیشتر نوع آن است که غالبا فلزی،
سرامیکی ، پرسلن باند شده به فلز و یا زیرکونیوم ( یا همان روکش
دندان زیرکونیم ) میباشد. معمولا ارزانترین روکشها، همین روکشهای
پرسلن باند شده به فلز هستند که البته قیمت روکش دندان در آنها هم به
آلیاژ زیر آن بستگی دارد . اما با آلیاژ مرسوم در لابراتوارهای دندانی
، به صرفه ترین هزینه روکش دندان را دارند.
مراحل روکش کردن دندان
۱. تراش دندان ( از محیط دندان به ضخامت روکش مورد نظر برداشته
میشود )
۲. قالبگیری از دندان تراش خورده و انتخاب رنگ روکش متناسب با
دندانهای مجاور ، جهت انتقال آنچه در دهان وجود دارد به لابراتوار
دندانسازی
۳. بعضا یک جلسه امتحان فریم فلزی یا زیرکونیوم
۴. گاها یک جلسه امتحان پرسلن
۵. تحویل روکش
روکش دندان جلو
همانطور که در بحث انواع روکشهای دندانی توضیح داده شد ، برای
روکش دندانهای جلو بهترین انتخاب روکشهای سرامیکی یا انواع روکش
زیرکونیا است که زیبایی را اساسا تامین میکند. اما هنگام روکش
دندان جلو برای زیبایی باید به این نکته توجه کرد که انجام روکش
صرفا جهت زیبایی دندانهای جلو به هیچ عنوان توصیه نمیشود. جهت این امر
روشهای دیگری مثل لامینت و یا ترمیمهای کامپوزیت
ونیر ارجح است.
عوارض روکش دندان
مهمترین عارضه روکش کردن دندانها این است که دندان شما تراش می
خورد و اگر از آن به خوبی مراقبت نکنید بعد از چند سال پوسیده شده و
از بین میرود.
بوی بد دهان: علت،رفع و درمان
بوی بد دهان: علت،رفع و درمان
بوی بد
دهان مشکل شایعی است که ممکن است اکثر افراد در سنین مختلف به آن مبتلا
شوند . تخمین زده می شود که از هر 4 نفر یک نفر به بوی بد دهان مبتلا می
شود. بوی بد دهان
ناشی از عوامل مختلفی است. در اغلب موارد، بوی بد دهان ناشی از باقی ماندن
غذا در دهان، دندان، زبان، لثه و ساختارهای دیگر و تجمع باکتری است. سلول
های باکتریال زنده و مرده یک ترکیب سولفوری را آزاد می سازند که باعث بد بو
شدن دهان شما می شود.غذاهای مشخصی مثل سیر و پیاز در ایجاد بوی بد دهان
نقش دارند. وقتی غذا در جریان خون جذب شد، به شش ها منتقل می شود و در آنجا
اسنشاق می شود.روزه گرفتن و نخوردن چیزی برای مدت طولانی نیز باعث بوجود
آمدن بوی بد دهان می شود.
علت و دلایل
در صورتی که دندان در حال پوسیدگی است، غذا در این فضا گیر می کند و بوی نا مطبوعی ایجاد می کند.
بیماری لثه اغلب باعث بوی بد و یا مزه بد مستمر در دهان می شود و این نشان دهنده این است که به بیماری لثه مبتلا شده اید..
بیماری لثه
و خشکی دهان نیز به دلیل کاهش جریان بزاقی می تواند باعث بوی بد دهان شود.
بزاق دهان شما را تمیز می کند و ذراتی که باعث بوی بد می شوند را از بین
می برد. محصولات ساخته شده از تنباکو باعث ایجاد بوی بدن دهان، لکه افتادن
دندان ها، کاهش توانایی چشیدن غذا یا التهاب بافت های لثه می شود. بوی بد
دهان همچنین نشانه این است که بیماری وخیمی مثل عفونت مجاری تنفسی، سینوزیت
مزمن،آبریزش از عقب بینی، برونشیت مزمن، دیابت، اختلال در دستگاه گوارش،
بیماری کبد یا کلیوی دارید.
بوی بد
دهان همچنین ناشی از داروهایی است که مصرف می کنید، برای مثال عامل های
سیستم عصبی مرکزی، داروهای ضد پارکینسون، آنتی هیستامین ها، داروهای ضد
روان پرشی، داروهای ضد کولینرژِیک، داروهای مسکن، داروهای ضد فشار خون و
داروهای ضد افسردگی .
همیشه به
راحتی نمی توان مشخص کرد که فرد دهان بد بویی دارد یا خیر.ممکن است افراد
دیگر زودتر متوجه این موضوع شوند و اطلاع دادن آن به شما برای آنها دشوار
باشد.
یک آزمایش
ساده برای اطمینان پیدا کرد از این مساله که دهان بد بویی دارید این است که
با پشت زبان خود قسمت داخلی مچ دست خود را خیس کنید و چند ثانیه ای صبر
کنید تا بزاق خشک شود. در صورتی که مچ دست شما بوی نامطبوعی بدهد، احتمالا
تنفس بد بویی نیز دارید.
راه و روش درمان
روش درمانی مخصوص بوی بد دهان به علت این مشکل بستگی دارد.
یکی از راه های درمان و رفع بوی بد دهان جرمگیری می باشد.
• بهبود بهداشت دهان و دندان معمولا برای درمان بوی بد دهان و جلوگیری از بروز مجدد آن کفایت می کند.
• دندان پزشک در مورد بهبود سلامت دهان و دندان توصیه های زیر را ارائه می کند:
• دندان ها و لثه های خود را به صورت منظم مسواک بزنید
• بین دندان های خود نخ دندان بکشید
• زبان خود را تمیز نگه دارید
• در بیمارانی که از خشکی دهان رنج می برند، دندان پزشک بزاق مصنوعی را تجویز می کند
• دندان پزشکان همچنین خمیر دندان ها و دهان شویه های مخصوصی را تجویز می کنند که علائم بوی بد دهان را بهبود می بخشند.
درمان
بیماری های لثه و حفظ بهداشت مناسب دهان و دندان به کاهش بوی بد دهان کمک
می کند. در صورتی که به صورت مرتب دهان شما بوی بد بدهد، لیستی از غذاهایی
که می خورید و داروهایی که مصرف می کنید، تهیه کنید.برخی از داروها باعث
بوی بد دهان می شوند.
دندان های
مصنوعی ای که به خوبی تمیز نمی شود نیز باعث بوجود آمدن باکتری ها می شود.
در صورتی که دندان های مصنوعی خود را می توانید از دهان خود خارج کنید، در
طول شب آن ها را از دهان خارج کرده و قبل از قرار دادن مجددا آن در دهان به
طور کامل آن را تمیز کنید.
در صورتی
که دندان پزشک مشخص کند که دهان شما سالم است و بوی بد ناشی از دهان نیست،
شما به پزشک خانوادگی یا یک متخصص برای تعیین علت بو و درمان احتمالی ارجاع
داده می شود. در صورتی که بوی بد ناشی از بیماری لثه باشد، دندان پزشک یا
می تواند بیماری را درمان کند یا شما را به یک متخصص لثه درمانی ارجاع دهد.
پاک سازی حرفه ای بافت لثه باعث از بین رفتن باکتری و پلاکی که انباشته می
شود، می گردد.
دندان پزشک
یا متخصص لثه درمانی یک دهان شویه ضد میکروب را تجویز می کند. همچنین به
شما آموزش داده می شود که هر زمانی که دندان های خود را مسواک می زنید به
آرامی زبان خود را مسواک بزنید تا به از بین بردن باکتری بیش از حد کمک
کنید.
نحوه پیشگیری
علاوه بر پرهیز از خوردن غذاهایی که باعث بوی بد دهان می شود، با انجام اقدامات زیر می توانید از آن جلوگیری کنید
روزی دو مرتبه دندان های خود را مسواک بزنید و روزی یک مرتبه نخ دندان بکشید تا ذرات پلاک و غذا را از بین ببرید
دندان های مصنوعی را هر شب از دهان خود خارج کنید و آن ها را قبل از قرار دادن در داخل در دندان در روز بعد به خوبی تمیز کنید
به صورت منظم برای چکاپ و جرم گیری دندان به دندان پزشک مراجعه کنید
اگر به
صورت مستمر دچار بوی بد دهان می شوید که با مسواک زدن و نخ دندان کشیدن
بهبود پیدا نمی کند، برای معاینه کامل دندان ها به دندان پزشک مراجعه کنید،
زیرا این اتفاق نشان دهنده یک مشکل وخیم تر است. تنها یک دندان پزشک می
تواند تشخیص دهد که بیماری لثه، خشکی دهان یا تشکیل پلاک بیش از حد دلیل
احتمالی بوی بدن دهان است
