علل گزگز و خواب رفتگی انگشتان دست
شایعترین علت آن گیر افتادن اعصاب دست
است. اعصاب دست در قسمتهای مختلفی گیر می افتند. شایعترین محل گیر افتادگی
در مچ دست است. سه عصب مدیان، اولنا و رادیال مسئول حس و حرکت دست می
باشند. عصب مدیان از وسط مچ عبور می کند تا به انگشتان برسد.
این قسمت به شکل تونل است و به آن تونل
کارپ می گویند. اگر در این تونل به علتی بر روی عصب فشار وارد شود علایمی
مثل گزگز و مور مور دستها، سوزش و درد ایجاد می شود و انگشتان خواب رفتگی
پیدا می کنند. این حالت ابتدا در شب و ابتدای صبح بیشتر است اما بتدریج با
پیشرفت بیماری در روزها نیز خواب رفتگی دیده میشود.
با پیشرفته تر شدن بیماری قدرت انگشتان
کمتر شده و عضلات دست لاغر می شوند. عوامل مختلفی در ایجاد این حالت دخالت
دارند. حرکات تکراری دست از علل شایع است مثلا افرادی که قالی بافی می کنند
به احتمال بیشتری به این حالت مبتلا می شوند. تغییرات هورمونی در طی
حاملگی و یائسگی نیز باعث سندرم تونل کارپ می شوند. بیماریهائی مثل دیابت،
کم کاری تیروئید، لوپوس و رماتیسم مفصلی باعث بیشتر شدن احتمال سندرم تونل
کارپ می شوند.
گاهی علایم باعث بیدار شدن فرد از خواب
شده و حرکت دادن دستها باعث تخفیف علایم میگردد. درد بیمار ممکن است به
ساعد بازو و شانه نیز بکشد.
● تشخیص سندرم تونل کارپ
تشخیص این بیماری توسط شرح حال بیمار معاینه فیزیکی و تستهای الکترودیاگنوز ( نوار عصب و عضله) انجام می شود.
● درمان
۱) عدم انجام حرکات تکراری
تا حد امکان باید از انجام حرکات تکراری
خود داری شود. استفاده از وسایلی که حالت لرزشی به دستها می دهند علایم و
بیماری را بدتر میکند.
۲) تصحیح وضعیت مچ در هنگام کار
تصحیح وضعیت نشستن و استفاده از وسایل با طراحی مناسب ضروری است.
۳) استفاده از مچ بند(اسپلینت):
استفاده از مچ بند مخصوص در سه ماه اول پس
از شروع علایم و همچنـین در خانمهای حامله بسیار موثر است. زاویه اسپلینت
باید تنظیم شود. اغلب اسپلینتهای ساخته شده در بازار زاویه مناسبی ندارند و
حتی باعث بدتر شدن علایم می شوند. مچ بند باید حتمآ در شب پوشیده شود.
بهتر است در طی روز نیز از مچ بند استفاده کرد.
۴) استفاده از داروها: برخی داروها در درمان این حالت موثر می باشند.
۵) تزریق کورتیکو استروئید
۶) مدالیتی ها
استفاده از اولتراسوند و لیزر میتواند به بهبود بیماری کمک نماید.
● جراحی:
اگر بیمار به درمانهای غیر جراحی پاسخ
مناسبی ندهد یا اگر در نوار عصب و عضله علایم درگیری شدید عصب دیده شود یا
عضلات تحلیل رفته باشد یا دستها ضعیف شده باشند جراحی توصیه می گردد. عوارض
جراحی شامل ایجاد زخم بدشکل، آسیب به اعصاب پوستی و چسبندگی تاندونها است.
لذا یک دوره کار درمانی پس از جراحی برای کاهش تورم و حفظ حرکات انگشتان
همراه با چهار هفته استفاده از مچ بند ضروری است.
عوارض ناشایعتر پس از جراحی شامل عفونت،
آسیب شریانی، سفتی مفصل و . . . است. برخی از بیماران از باقی ماندن علایم
پس از جراحی شکایت دارند.
عدم تشخیص صحیح علت عمده باقی ماندن علایم پس از جراحی است .
۱۲ علت خواب رفتن دست و پا
هنگام خواب شاید احساس کنید که دست های شما
سوزن سوزن و بی حس می شود و بعد از بیدار شدن حتی ممکن است نتوانید به
راحتی دست خود را مشت یا باز کنید. بیشتر این علایم به سرعت رفع می شود.
برای رفع این حالت، به آرامی دست را باز و بسته کنید.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شبکه خبر، 12 علت خواب رفتن دست ها و پاها شامل موارد زیر است:
1- گردش خون ضعیف
شایع ترین علت خواب رفتن دست ها و پاها در خواب، کاهش جریان خون در دست ها
و پاها است که با تغییر دادن حالت خواب می توانید آن را رفع کنید.
2- دیابت
خواب رفتن دست و پا حتی هنگام بیداری ممکن است نشانه دیابت باشد. مهم ترین
و شایع ترین بیماری مربوط به اعصاب محیطی، دیابت است که در تغذیه اعصاب
اختلال ایجاد می کند و از آنجا که هر چه طول اعصاب بیشتر باشد تغذیه آن ها
بیشتر با مشکل مواجه می شود، اعصاب پاها آسیب پذیرترند و خواب رفتگی پاها
در دیابت بیشتر مشاهده می شود. علاوه بر خواب رفتن دست و پا، در بیماران
دیابتی، انواع اختلالات حسی از جمله کرختی، بی حسی، سوزن سوزن شدن و گزگز
کردن دست و پا نیز مشاهده می شود.
3- سندروم تونل کارپال
بیماری سندرم تونل مچ دست نیز با خواب رفتن دست ها خود را نشان می دهد، به
گونه ای که ممکن است فرد، شب ها به دفعات با حالت خواب رفتگی دست از خواب
بیدار شود. این بیماری زمانی به وجود می آید که عصبی که از مچ دست وارد
پنجه و نوک انگشتان می شود، بر اثر کار زیاد یا عوامل دیگری نظیر کم کاری
تیروئید، حاملگی و دیابت آسیب می بیند و آن منطقه بدون اینکه بیمار فعالیت
خاصی داشته باشد، با یک مختصر فعالیت به خواب می رود.
4- آرتریت
بیماری آرتریت باعث التهاب و درد مفاصل بدن می شود. این بیماری باعث تحریک و آسیب اعصاب در ناحیه مفاصل نیز می شود.
5- عمل جراحی دست
این حالت باعث تحریک یا آسیب عصب می شود.
6- بیماری گیلن باره
بیماری گیلن باره نیز با علائم خواب رفتن دست و پا، کرختی و بی حسی آغاز
می شود که ممکن است این علائم با معاینه پزشک در بیمار تشخیص داده نشود.
اما در هر صورت خود بیمار از حالت های اختلال حسی در اندام های خود آگاه
است.
7- مسمومیت دارویی
مسمومیت های دارویی نیز ممکن است باعث مسمومیت اعصاب محیطی شود که از میان
این داروها، داروهای شیمی درمانی که به اعصاب سلول های محیطی بیماران
سرطانی آسیب می زنند، شایع تر است.
8- مسمومیت با فلزات سنگین
خوردن یا تنفس فلزات سنگین مثل جیوه، سرب، تالیوم و آرسینک نیز باعث خواب
رفتن دست و پا می شود. وقتی که دماسنج یا لامپ کم مصرف یا مهتابی در فضای
اتاق شکسته شود، بر اثر تصعید جیوه فرد دچار مسمومیت می شود.
9- مسمومیت ویتامینی
اگرچه گروه ویتامین های B بی ضرر هستند، اما استفاده بیش از اندازه
ویتامین B6 می تواند مسمومیت ایجاد کند که این مسمومیت خود را به صورت بی
حسی دست و پا نشان می دهد.برای جلوگیری از خواب رفتن دست هنگام خواب، آن را
زیر بالش یا سرتان قرار ندهید.
10- بیماری ام اس
بیماری های عصب مرکزی نخاع هم می توانند کرختی و بی حسی دست و پا را ایجاد کنند، مثلا بیماری ام اس نیز همین علائم را دارد.
11- سکته مغزی
سکته های مغزی نیز به علت ایجاد اختلال در اعصاب، بی حسی ایجاد کرده و بر اثر آن دست و پا خواب می رود.
12- تغییرات فشار خون
فشار خون ارتباط مستقیمی با بیماری های اعصاب محیطی ندارد، ولی به دلیل
اینکه اعصاب محیطی در تنظیم فشار خون و عروق محیطی نقش دارد، ابتلا به بعضی
از بیماری های اعصاب محیطی در تنظیم فشار خون مشکل ایجاد کرده و خود را به
صورت افت فشار خون نشان می دهد.
پیشگیری از خواب رفتن دست ها موقع خواب
– هنگام خواب، دست ها را زیر بالش یا سر قرار ندهید.
– روی دست ها نخوابید، زیرا این امر باعث قطع گردش خون می شود.
– کف دست را هنگام خوابیدن مشت نکنید و باز بگذارید.
– دست ها را روی قلب قرار دهید تا بی حسی آن برطرف شود.
– ورزش های مخصوص برای تقویت شانه، گردن و دست ها را انجام دهید.
– از بالش های نرم تر استفاده کنید، از بالشت زیر زانو هم استفاده کنید و به پشت بخوابید.
– در صورت ابتلا به سندروم تونل کارپال که باعث به خواب رفتن یا بی حسی دست می شود، از داروی ضدالتهاب با تجویز پزشک استفاده کنید.
