تأثير لقمه حرام بر اخلاق و انديشه
حرام خواري، بر
عقايد، اخلاق واعمال آدمي تأثيري بسيار زيانبار دارد وراه سعادت و خير
وفلاح را بر او مي بندد و چنان او را سرگرم دنيا و سر سپرده ي شيطان مي کند
که حتي حاضر نمي شود به سخنان حق که از سوي بهترين افراد ايراد مي گردد،
گوش فرا دهد.
1. لقمه ي حرام، مانع پند پذيري
حرام خواري، بر عقايد، اخلاق و اعمال آدمي تأثيري بسيار زيانبار دارد و
راه سعادت و خير و فلاح را بر او مي بندد و چنان او را سرگرم دنيا و سر
سپرده ي شيطان مي کند که حتي حاضر نمي شود به سخنان حق که از سوي بهترين
افراد ايراد مي گردد، گوش فرا دهد.
آنان به دستور يزيد به جنگ امام حسين (ع) برخاستند، به «حرام خواري» آلوده
بودند.اين حرام خواري، چشم ودل وانديشه ي آنان را در هم نورديده ونقش حقيقت
وصداقت را ازذهنشان زدوده بود. امام حسين (ع) در روز عاشورا کوشيد تا با
نصيحت وموعظه، لشکر عبيدالله بن زياد را از زشتکاري شان آگاه کند واز ادامه
ي راهي که در آن لغزيده اند، باز دارد؛ اما آنان با غوغا و جنجال، مانع
رسيدن صداي امام (ع) به گوش خود شدند. امام رو به آنان کرد وفرمود:
«ادعوکم الي سبيل الرشاد فمن اطاعني کان من المرشدين ومن عصاني کان من
المهلکين و کلکم عاص لامري غير مستمع قولي فقد ملئت بطونکم من الحرام وطبع
علي قلوبکم ويلکم الا تنصتون الا تسمعون؛ (50) شما را به راه رشد فرا مي
خوانم؛ هر که اطاعتم کند، رستگار است وهر که نافرماني ام کند، در زمره ي
هلاک شدگان قرار مي گيرد. همه ي شما فرمان مرا سرپيچي مي کنيد، به سخنم گوش
فرا نمي دهيد؛ البته (حق داريد، چرا که) شکم هايتان ازحرام پر شده است،
درنتيجه خداوند بردل هاي شما مهر زده است (و هرگز حقايق رادرک نمي کنيد) .
شما چرا ساکت نمي شويد، چرا گوش نمي دهيد ونمي شنويد؟!»
2. غذاي حرام و عدم قبولي عبادات
براي قبولي نماز، شرايط زيادي لازم است، از جمله حضور قلب وپاکي دل؛ اما
غذاي حرام، پاکي قلب وصفاي دل را از انسان مي گيرد. درحديثي از پيامبراکرم
(ص) آمده است:
«من اکل لقمه حرام لم تقبل له صلوه اربعين ليله، ولم تستجب له دعوه اربعين
صباحاً وکل لحم ينبته الحرام فالنار اولي به و ان اللقمه الواحده تنبت
اللحم؛ (51) هر کسي لقمه اي از غذاي حرام بخورد، تا چهل شب نماز او قبول
نمي شود وتا چهل روز دعاي او مستجاب نمي شود وهر گوشتي که از حرام برويد،
آتش دوزخ براي آن سزاوارتر است وحتي يک لقمه نيز باعث روييدن گوشت مي شود.»
3. غذاي حرام و حضرت موسي(ع)
شايد اين سؤال مطرح شود: حال که لقمه ي حلال وحرام درجسم وروان افراد
اثرات مثبت و منفي دارد، پس چگونه بود که حضرت موسي (ع) درقصر فرعون رشد
ونمو نمود واز لقمه ي دستگاه فرعوني تغذيه کرد وبه مقام نبوت هم رسيد؟ آيا
آن لقمه ها در روح و جانش تأثيري نداشت؟
درپاسخ مي گوييم: دراينکه حضرت موسي (ع) درقصر فرعون در چه موقعيتي وبا چه
امکاناتي وتحت چه شرايطي رشد کرده بود، چيزي در دسترس نيست. نه از آيات
قرآني مي توان چيزي فهميد ونه در روايات چيزي آمده است که بيان کننده ي اين
مطلب باشد که به طور تفصيل ومشخص ايشان در چه شرايطي بودند. اينکه درمورد
تغذيه، ازکجا وبه چه وسيله اي نياز خود را برطرف مي کرد؟ آيا ايشان درخوراک
خود از جايي غير از دستگاه فرعوني تغذيه مي کرد؟ اين ها به روشني براي ما
نقل نشده است.
از آيات قرآن فهميده مي شود تربيت حضرت موسي(ع) به عهده خداوند بود. خدا که
مي خواهد پيامر اولوالعزمي را – که دارنده ي مقام هاي نبوت رسالت وامامت
باشد- در آينده مبعوث نمايد، و تمام اينها نيازمند به روحي والا ومتعالي
است، خود مي داند که چگونه در دربار ودستگاه دشمن خويش او را تربيت کند.
از مطالعه ي آيات قرآن دررابطه ي با داستان حضرت موسي(ع) برمي آيد که حضرت
(ع) تحت تربيت مستقيم خدا قرار داشت. در سوره ي قصص وقتي داستان کودکي حضرت
موسي (ع) را متذکر مي گردد، مي فرمايد:
(واوحينا الي ام موسي ان ارضعيه…)؛(52)
«وبه مادر موسي وحي کرديم: او را شير ده و چون براو بيمناک شدي، او را در
نيل بينداز ومترس واندوه مدار که ما او را به تو بازمي گردانيم ودر[زمره ي]
پيامبرانش قرار مي دهيم».
(وحرمنا عليه المراضع من قبل…)؛(53)
«واز پيش، شير دايگان را بر او حرام گردانيده بوديم؛ پس [خواهرش آمد و ]
گفت: آيا شما را برخانواده اي راهنمايي کنم که براي شما از وي سرپرستي کنند
وخير خواه او باشند؟* پس او را به مادرش باز گردانيديم تا چشمش [بدو] روشن
شود و غم نخورد وبداند که وعده ي خدا درست است؛ ولي بيشترشان نمي دانند *
وچون به رشد وکمال خويش رسيد، به او حکمت ودانش عطا کرديم ونيکوکاران را
چنين پاداش مي دهيم».
همه ي اين آيات، دليل براين است که حضرت موسي (ع) ازکودکي تحت تربيت ويژه
ومستقيم خدا بود- که اين گونه تربيت، لازمه ي وظيفه ي سنگيني مانند نبوت مي
باشد- پيامبري که قرار است وظيفه ي هدايت امت را به عهده بگيرد، بايد از
ابتدا با غذاي حلال تغذيه شود. به همين دليل، خداوند شير زنان آل فرعون
بلکه شير تمام زنان ديگر را بر او حرام گردانيد تا او از مادري الهي و پاک
شير دريافت کند.
بعد از اين هم طبق ظاهرآيات، تحت تربيت آسيه (همسر فرعون) که زني مؤمن
وپاکدامن بود، قرار گرفت. مي توان گفت امر تغذيه هم از مسيري پاک تأمين مي
شد؛ مانند اين که شايد آسيه اموالي داشت که نياز زندگي اش را مرتفع مي نمود
واز اموال فرعون بي نياز بود.
اگر هم از دستگاه فرعوني تغذيه مي شد، دليل نداريم که تمام اموال وي حرام
بود؛ چرا که ممکن است حتي در بين اموال ستمگران، اموالي باشد که از راه زور
وستم اخذ نکرده باشند.
يا شايد حق بني اسرائيل دراين اموال بود و حضرت موسي (ع) نيز به عنوان فردي
که از بين اسرائيل حق استفاده از آن اموال غصبي را داشت وبراي او حلال و
پاکيزه بود. بنابراين لازمه ي زندگي در دستگاه فرعوني، اين نبود که حضرت
(ع) از غذاي حرام تغذيه مي کرد.
4. پرهيز از غذاي حرام و استجابت دعا
در روايات متعددي آمده که يکي از شرايط استجابت دعا، پرهيز از غذاي حرام
مي باشد. شخصي نزد پيامبر(ع) آمد وعرض کرد: دوست دارم دعاي من مستجاب
شود.حضرت فرمود:
«طهر ماکلک و لاتدخل بطنک الحرام؛(54) غذاي خود را پاک کن واز غذاي حرام پرهيز نما».
نيز فرمود:
«من احب ان يستجاب دعاوه فليطيب مطعمه و مکسبه؛(55) کسي که دوست دارد دعايش مستجاب شود، طعام وکسب خود را از حرام پاک کند».
5. غذاي حرام و روي گرداني از حق
غذاي حرام، آدمي را از حق وراه درست جدا مي کند ونور درک حقايق را از او مي ستاند.
درمورد نقش وتأثير غذاي حرام برجان واخلاق فرد، به داستاني که در «مروج الذهب» آمده است، توجه نماييد:
فضل بن ربيع نقل ميکند که شريک بن عبدالله روزي وارد بر مهدي (خليفه عباسي)
شد، مهدي به او گفت: بايد يکي از سه کار را انجام دهيد، شريک سؤال کرد:
کدام سه کار؟ گفت: يا قضاوت را از سوي من بپذير، يا تعليم فرزندم را بر
عهده بگير و يا غذايي (باما)بخور! شريک فکري کرد وگفت: سومي از همه آسان تر
است. مهدي او را نگه داشت وبه آشپز گفت: انواعي از خوراک مغز آميخته با
شکر وعسل براي او فراهم ساز.
هنگامي که «شريک» از خوردن آن غذاي بسيار لذيذ [وحرام] فارغ شد، آشپز رو به
خليفه کرد وگفت: اين پيرمرد بعد از خوردن اين غذا، هرگز بوي رستگاري را
نخواهد ديد!
فضل بن ربيع مي گويد: مطلب همين گونه شد وشريک بن عبدالله بعد از اين
ماجرا، هم به تعليم فرزندان آنها پرداخت وهم منصب قضاوت را از سوي آنها
پذيرفت.(56)
6. فلسفه حرمت خوردن خون، شراب و…
امام صادق (ع) در پاسخ به اينکه: چرا خداوند خوردن خون را حرام کرده است، مي فرمايد:
«واما الدم فانه يورث الکلب وقسوه القلب وقله الراقه والرحمه لايومن ان يقتل ولده و والديه؛(57) خداوند خوردن خون را حرام کرده، به
خاطر آن که سبب جنون وسنگدلي وکمبود مهرباني مي شود؛ تاآن جا که ممکن است فرزند ويا پدر ومادرش را به قتل برساند!».
امام صادق(ع) درمورد علت حرمت شراب فرمود:
«ان مدمن الخمر کعابد وثن وتورثه الارتعاش وتهدم مروته وتحمله علي ان يجسر
علي المحارم من سفک الدماء ورکوب الزناء حتي لا يومن اذا سکر ان يثب علي
حرمه وهو لا يعقل ذلک والخمر لا تزيد شاربها الاکل شر؛(58) شخص دائم الخمر
مانند بت پرست است وبدنش دچار ارتعاش مي شود. شراب خواري، نور(معنويت) او
را از بين مي برد، شخصيت او را ويران مي سازد واو را بر محارمش مي شوراند
تا خون آن ها را بريزد. تا آن جا که چون مست شود، ايمن نباشد که بر محرم
خود بجهد و زشتي آن را درک نکند. شراب براي نوشنده ي خود جز بدي نيفزايد».
«حرم الله عز وجل الدم کتحريم الميته لما فيه من فساد الابدان ولانه يورث
الماء الا صفر و يبخر الفم وينتن الريح و يسيي الخلق ويورث القسوه للقلب
وقله الرافه والرحمه حتي لا يومن ان يقتل ولده و والده وصاحبه.(59)
آثار و برکات صلوات
محاسبه ثواب صلوات
رسول
خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند : در معراج ، ملکی را دیدم که
هزار هزار دست دارد( یعنی یک میلیون ) و هر دستی هزار هزار انگشت دارد و هر
انگشتی هزار هزار بند دارد . آن ملک گفت : من حساب دانه های قطرات باران
را می دانم که چند تا در صحرا و چند دانه در دریا می بارد. تعداد قطرات
باران را از ابتدای خلقت تا حال را می دانم ، ولی حسابی است که من از
محاسبه آن عاجزم . رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: چیست؟
عرض کرد: هرگاه جماعتی از امت تو با هم باشند و با هم بر تو صلوات بفرستند ،
من از محاسبه ثواب صلوات عاجزم
نوشتن صلوات
رسول
خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرموند: هر کس در کتابی یا نوشته ای بر
من صلوات بنویسد ، تا زمانی که نام من در کتاب هست فرشتگان پیوسته برای او
از درگاه حق طلب آمرزش می کنند
صلوات جهت حاجت
حضرت
محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند : صلوات فرستادن شما بر من باعث
روا شدن حاجت های شماست و خدا را از شما راضی می گرداند و اعمال شما را
پاک و پاکیزه می کند.
آمرزش گناهان با صلوات
حضرت
محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند : هر کس هر روز از روی شوق و
محبت به من سه مرتبه صلوات بفرستد ، بر خدا لازم می شود که گناهان او را
بیامرزد ، در همان روز یا همان شب
دیدن بهشت با صلوات
حضرت
محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند : هر کس هر روز هزار صلوات بر
من بفرستد از دنیا نخواهد رفت تا جای خود را در بهشت ببیند
شرکت ملائکه در مجالس صلوات
حضرت
محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند : کاروانی از فرشتگان به امر
پروردگار در جهان حرکت می کنند و هنگامی که به جلسه ذکر و صلوات می رسند ،
به یکدیگر می گویند : فرود آییم . زمانی که پیاده می شوند ، اهل جلسه را
هنگام دعا با ذکر آمین ، یاری کرده و نیز اهل جلسه را هنگام صلوات کمک و
همراهی می کنند و در پایان به یکدیگر می گویند : خوشا به حال افراد این
جلسه که خدا آنان را آمرزید.
خشنودی پیامبر (ص) از صلوات های زیاد
شخصی
بسیار زاهد و عابد که گوشه گیر بود و در مجالس و محافل حاضر نمی شد ، روزی
در مجلس سخنرانی شرکت کرد و موجب تعجب همه شد . علت حضورش را پرسیدند ،
گفت : رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) را در خواب دیدم و به من
فرمود: برو به مجلس سخنرانی فلان واعظ که زیاد بر من صلوات می فرستد و من
از او خشنودم.
گم کردن راه بهشت
رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند : مَن نَسَی الصَلاة عَلیَ اخطَا طَریقَ الجنَةِ
کسی که صلوات بر من را فراموش کند راه بهشت را گم کرده است
صلوات ناقص ، چرا؟
رسول
خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند : بر من صلوات ناقص نفرستید ،
پرسیدند : صلوات ناقص کدام است ؟ رسول خدا (صلی الله علیه و آله و
سلم)فرمودند : این که بگویید «اللهم صل علی محمد » این نوع صلوات را صلوات
ناقص گویند. صلوات کامل چنین است : « اللهم صل علی محمد و آل محمد»
فوائد صلوات
رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند : در مقابل صد صلوات ، خدا صد حاجت را بر آورده کند.
هدیه خدا ص 20
با صدای بلند صلوات فرستادن ، نفاق را بر طرف می کند
ثواب الاعمال ص 190 – هدیه خدا ص 20
صلوات فرستادن موجب پاکیزه شدن عمل هاست
امالی طوسی ج 1 – هدیه خدا ص20
هر کس یک مرتبه صلوات بفرستد ، خدا درِ عافیت را بر او می گشاید.
جامع الاخبار ص 67 – هدیه خدا ص 20
صلوات فقر را بر طرف می نماید.
جلاء الافهام ص 252 – هدیه خدا ص20
هرگاه چیزی از یاد انسان برود و آدمی آن را فراموش کند ، صلوات موجب می شود آن را به خاطر آید
همان
صلوات ، دشمن دیرین و همیشه در کمین یعنی ابلیس را ذلیل و خوار می نماید.
هدیه خدا ص20- شرح فضایل صلوات ص 114
هر که بر رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) صلوات بفرستد ، خدا و ملائکه بر او صلوات می فرستند
اصول کافی ج 4 ص 249 – جامع الاخبار ص 69 – هدیه خدا ص17
انسان با رتبه و مقام صلوات به مقام خلیلی می رسد ، چنان که ابراهیم (علیه السلام)به برکت صلوات به مقام خلیلی نائل آمد.
هدیه خدا ص17 – علل الشرایع ص 34
سزاوارترین و نزدیک ترین مردم در روز قیامت به رسول خدا (ص) کسی است که در دنیا بر آن حضرت بیشتر صلوات فرستاده باشد
هدیه خدا ص22 – جامع الاخبار ص 68 – مکارم الاخلاق ص 312
رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم)به حضرت علی (علیه السلام) فرمود : هر کس بر من صلوات بفرستد شفاعت من بر او واجب می شود
هدیه خدا ص20 – جامع الاخبار ص 67
حضرت
رضا (علیه السلام) فرمودند : هر کس قادر بر کفاره گناهان خود نباشد صلوات
بسیار بفرستد که صلوات بر محمد و آل محمد گناهان را می ریزاند
هدیه خدا ص22 – جامع الاخبار ص 28
امیر المومنین (علیه السلام) فرمودند : صلوات فرستادن در محو کردن گناهان شدیدتر است از فرو نشانیدن آتش توسط آب.
هدیه خدا ص23 – ثواب الاعمال و عقاب الاعمال ص 184
رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند : هر کس بعد از نماز ظهر ، صد بار صلوات بفرستد خداوند سه پاداش به او می دهد
1) مدیون نشود و اگر مدیون شود خداوند ادا کند
2) ایمان او را حفظ کند که این بزرگ ترین بخشش است
3) روز قیامت از نعمتی که به او داده نپرسد
صلوات با دل و زبان
یکی از آداب فرستادن صلوات این است که دل با زبان موافقت نماید ، به این معنا که از روی غفلت زبان را به گفتن صلوات حرکت ندهد
مانع غیبت
روزی یکی
از اولیا به حضرت الیاس و حضرت خضر (علیه السلام) شکایت کرد که مردم زیاد
غیبت می کنند و غیبت هم از گناهان کبیره است و هر چه آنها را نصحیت می کنم و
آنها را منع از غیبت می کنم ، به حرفم اعتنایی نمی کنند و آن عمل قبیح را
ترک نمی کنند . چه کنم ؟ حضرت الیاس (علیه السلام) فرمود : چاره این کار
این است که وقتی وارد چنین مجلسی و دیدی غیبت می کنند ، بگو:
بسم الله الرحمن الرحیم و صلی الله علی محمد و آل محمد
پروردگار
، ملکی را بر اهل مجلس موکل می کند که هر وقت کسی خواست غیبت کند آن ملک
جلوی این عمل زشت را می گیرد و نمی گذارد غیبت شود . سپس حضرت خضر (علیه
السلام) فرمود : وقتی کسی در وقت بیرون رفتن از مجلس بگوید
بسم الله الرحمن الرحیم و صلی الله علی محمد و آل محمد
حضرت حق ملکی را می فرستد تا نگذارد که اهل آن مجلس غیبت او را کنند.
فریاد رسی صلوات در قبر
شبلی نقل نموده است : من همسایه ای داشتم که وفات نمود . او را خواب دیدم ،از او پرسیدم : خدا با تو چه کرد ؟
گفت
: ای شیخ ! هول های بزرگ دیدم ، و رنج های عظیم کشیدم . از آن جمله به وقت
سوال منکر و نکیر ، زبان من از کار باز ماند . با خود می گفتم : واویلاه ،
این عقوبت از کجا به من رسید ؟ آخر ، من مسلمان بودم و بر دین اسلام
مُردم. آن دو فرشته با غضب از من جواب طلبیدند. ناگاه شخصی نیکو موی و خوش
بوی آمد ، میان من و ایشان حایل شد و مرا تلقین کرد تا جواب ایشان را به
نحو خوب بدهم ، از آن شخص پرسیدم : تو کیستی – خدا تو را رحمت کند – که من
را از این غصه خلاصی دادی ؟
گفت
: من شخصی هستم که از صلواتی که تو بر پیغمبر (صلی الله علیه و آله و سلم)
فرستادی آفریده شده ام ، و مامورم در هر وقت و هر جا که درمانی به فریادت
برسم.
نجات عبور از صراط
رسول
خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند : شب گذشته ، عجیب خوابی دیدم .
مردی از امت خود را دیدم که از صراط می گذشت و هر لحظه می لرزید ، و در هر
قدم می لغزید . پس دیدم صلواتی که بر من فرستاده بود ، آمد و دست او را
گرفت ، و به سلامت او را از صراط گذرانید.
رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم)فرمودند : نزدیک ترین شخص به من در فردای قیامت کسی است که صلوات بیش تری بر من فرستاده باشد.
آثار و برکات صلوات ص 143
واجب شدن شفاعت
رسول
خدا (صلی الله علیه و آله و سلم)در وصیت خود به امیر مومنان علی (ع)
فرمود : یا علی ! هر کس بر من ، هر روز و هر شب صلوات فرستد ، شفاعتم بر او
واجب می شود ؛ اگر چه گناهانش از گناهان بزرگ باشد.
رفع عطش قیامت
خدا وحی کرد به حضرت موسی (علی نبینا و آله و علیه السلام):
ای موسی! دوست داری عطش قیامت تو را در نیابد و در مواقف آن روز تشنه نباشی؟
عرض کرد: بلی ای پروردگار جهانیان . خطاب رسید : امروز در دنیا بر حبیب من صلوات فرست تا فردا از تشنگی قیامت ایمن باشی.
رفع فقر و تنگدستی
مردی خدمت رسول خدا (صلی الله علیه و آله) آمد و از فقر شکایت کرد
آن حضرت فرمود: وقتی داخل خانه خود شدی، سلام کن؛
خواه کسی در خانه باشد خواه نباشد، و بر من سلام فرست و بعد از آن،
سوره اخلاص را بخوان.
آن مرد چنان کرد و در اندک روزی توانگر گردید؛
چنان که به همسایگان و خویشان خود کمک مالی می کرد.
