از سیر تا پیاز امگا 3
یک کارشناس تغذیه گفت: امگا 3 تاثیر مثبتی در روند درمان میگرن، استرس، تنش‌های عصبی و افسردگی دارد.
پریسا قنبری در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) منطقه
خوزستان، اظهار کرد: امگا 3 یکی از اسیدهای چرب ضروری است که در ساختمان
برخی چربی‌ها وجود داشته و ویژگی‌های خاصی دارد. این اسیدهای چرب را به این
دلیل ضروری نامیده‌اند که برای ادامه حیات بدن کاملا ضروری‌اند و توسط بدن
خود انسان قابل تولید نیستند و حتما باید از طریق رژیم غذایی و مکمل‌ها
تامین شوند. در واقع بدن انسان برای برطرف کردن نیازهای خود، به مواد
تغذیه‌ای از جمله اسیدهای چرب و پروتئین نیاز دارد.
این کارشناس تغذیه عنوان کرد: در زمینه شناسایی اسیدهای چرب اولین تحقیق به
سال 1950 برمی‌گردد و بررسی‌ای که روی اسکیموها انجام شد. مطالعه روی خون
اسکیموها نشان داد، با وجود آن‌که اسکیموها غذای اصلی خود را از گوشت
حیوانات پرچرب شکاری تهیه می‌کردند ولی اسیدهای چرب موجود در خون آنها مانع
از تجمع پلاکت و در نتیجه مانع از رسوب و گرفتگی رگ‌ها می‌شد.
قنبری ادامه داد: در آن سال‌ها امگا 3 را مترادف با روغن ماهی می‌دانستند
اما اسیدهای چرب امگا 3 در 30 تا 40 سال اخیر به خوبی شناخته شده‌اند و در
دو دهه اخیر در مورد نقش آنها در سلامت، مطالعات بیشتری انجام شده است.
وی در خصوص خواص امگا 3 اظهار کرد: چربی‌ها در ساختمان سلولی بدن و به خصوص
سلول‌های مغزی شرکت دارند. اسیدهای چرب امگا 3 از این نظر نقش‌های به
خصوصی ایفا می‌کنند. تحقیقات نشان داده‌اند امگا 3 تاثیر مثبتی در روند
درمان میگرن، استرس، تنش‌های عصبی و افسردگی دارد، به طوری که اگر روزانه 2
گرم امگا 3 خالص به بیماران مبتلا به میگرن داده شود، در برخی موارد موجب
کنترل بیماری آنها می‌شود.
این کارشناس تغذیه افزود: طبق مطالعات اخیر انجام شده، امگا 3 نه تنها در
پیشگیری از برخی سرطان‌ها و بیماری‌های قلبی بلکه در کاهش عوارض
شیمی‌درمانی نیز موثر هستند. مصرف امگا 3 در بیماران مبتلا به سرطان پستان
به خصوص بیمارانی که تحت شیمی‌درمانی قرار می‌گیرند و دچار اختلالات عصبی
هستند و اعصاب دست و پای آنها دچرا گز گز و درد شدید می‌شود، مفید است.
قنبری بیان کرد: بهترین منابع غذایی اسید چرب امگا 3، انواع ماهی و آبزیان،
تخم کدو، کتان و گردو است. در واقع منبع امگا 3 در ماهی‌هایی مانند ماهی
آزاد، قزل‌آلا، تن، اسقومری و شاه‌ماهی وجود دارد. در گیاهان نیز روغن‌های
سویا، آفتابگردان، دانه کتان و گردو، فندق و کنجد حاوی امگا 3 هستند. علاوه
بر این، مواد غذایی غنی‌شده با امگا 3 مانند برخی نان‌ها، آب میوه‌ها،
روغن‌ها و تخم مرغ مورد توصیه متخصصان تغذیه است.
این کارشناس تغذیه در پاسخ به این پرسش که ماهی بخوریم یا مکمل حاوی امگا
3؟ بیان کرد: اگر در سبد غذایی خانوار به طور متوسط 3 تا 4 بار در هفته هر
بار 80 تا 120 گرم ماهی مصرف شود، افراد به هیچ‌وجه نیازی به مصرف امگا 3
نخواهند داشت ولی اگر ماهی مصرف نمی‌شود، می‌توان از مکمل امگا 3 استفاده
کرد.
قنبری ادامه داد: مقدار مکمل مصرفی در دوز غیردرمانی، یک گرم در روز و در
دوز درمانی 3 گرم در روز است. مکمل امگا 3 باید زیر نظر پزشک و پس از انجام
آزمایش‌های لازم و تشخیص وضعیت اکسیداسیون بدن، تجویز شود زیرا مصرف
خودسرانه این مکمل، عارضه در پی خواهد داشت.
وی گفت: از آنجا که مکمل امگا 3 یک نوع اسید چرب است؛ اگر بیش از مقدار
مورد نیاز مصرف شود، با اسید چرب امگا 6 که برای عملکرد بینایی و مغزی لازم
است رقابت می‌کند و میزان جذب آن را پایین می‌آورد. از سوی دیگر وقتی امگا
3 به طور خاص در برنامه‌ریزی گنجانده می‌شود، کلسترول که برای غشای
سلول‌های بدن مورد نیاز است، کاهش یافته و یکپارچگی غشاهای سلولی از بین
می‌رود.
این کارشناس تغذیه افزود: در دوره‌های خاصی مانند بارداری یا شیردهی نیز
مصرف مقادیر بالای امگا 3 می‌تواند خطرساز باشد. افزایش بیش از حد امگا 3
در بدن پاسخ‌های سیستم ایمنی را کند و واکنش‌های دفاعی مانند پاسخ به
میکروب‌ها را ضعیف می‌کند. افزایش بیش از حد امگا 3 در بدن همچنین می‌تواند
تری‌گلیسرید خون را به عنوان تامین‌کننده انرژی بدن از حد طبیعی پایین‌تر
آورد و فرد را دچار کمبود انرژی کند. همچنین اضافه دریافت آن در بدن اکسید
می‌شود و پس از اکسیداسیون، به بافت‌های مختلف از جمله عروق و حتی کبد آسیب
می‌رساند و موجب ایجاد کبد چرب شود.
وی بیان کرد: با تمام خواص مفیدی که مصرف امگا 3 دارد ولی برای برخی هم مضر
است. افراد دچار اختلالات خونی، کسانی که پوستشان به راحتی دچار کوفتگی و
کبودی می‌شود، افرادی که داروهای رقیق‌کننده خون مانند آسپرین یا وارفارین
استفاده می‌کنند، افرادی که به غذاهای دریایی حساسیت دارند و کسانی که
فشارخون خیلی بالا و کنترل‌نشده دارند، نباید امگا 3 مصرف کنند.
قنبری تاکید کرد: مصرف دوز بالای امگا 3، سیستم ایمنی بدن را سرکوب می‌کند؛
بنابراین کسانی که سیستم بدنشان ضعیف است، نباید آن را استفاده کنند.
این کارشناس تغذیه در توضیح نقش امگا 3 علیه بیماریها گفت: مصرف امگا 3 در
واقع می‌تواند در عدم ابتلا به مجموعه‌ای از بیماریها مفید باشد. اولین و
مهمترین تاثیری که امگا 3 به آن معروف شده، نقش آن در پیشگیری از
بیماری‌های قلبی و عروقی است، همچنین رژیم غذایی سرشار از امگا 3، مانع
خشکی و ریزش مو می‌شود.
وی افزود: به گفته پزشکان، سالمندان برای پیشگیری از آلزایمر باید غذاهای
حاوی امگا 3 مصرف کنند. همچنین امگا 3 موجب بهبود خلق و خو، رفتار و شخصیت
افراد می‌شود.
قنبری ادامه داد: نتایج تحقیقات نشان می دهد افرادی که میزان اسیدهای چرب
امگا 3 در خون آنها کم است، نسبت به دیگران رفتار متغیرتر و دیدگاه
منفی‌تری دارند و نیز دارای علائم ضعیف افسردگی هستند، در عین حال افرادی
که اسیدهای امگا 3 بیشتری در خون دارند سازگارترند.
وی گفت: بهتر است مکمل امگا 3 را همراه با وعده غذای اصلی مصرف کرد زیرا
مکمل آن نوعی روغن است و همراه غذا بهتر جذب می‌شود البته افرادی که پس از
مصرف آن دچار ضعف در پا می‌شوند، می‌توانند مکمل را قبل از خواب مصرف کنند.
نکاتی ايمنی درباره دودکش وسائل گازسوز
هر وسيله گازسوز بايد داراي يك دودكش استاندارد و مجزا و مجهز به كلاهك باشد.
هر ساله با شروع فصل سرما و آغاز كار وسايل گازسوز شاهد حوادث ناگواري
هستيم كه متأسفانه تعداد قابل توجهي از‌اين حوادث به مرگ شهروندان عزيزمان
منجر مي‌شود. گاز طبيعي و ساير تسهيلات كه موجب راحتي و آسايش مردم است، در
صورت عدم رعايت نكات ايمني مي‌تواند موجب خسارات جبران‌ناپذيري شود.
بهترين روش مقابله با اين خطرات، پيشگيری و رعايت نکات ايمنی است.
قاتل نامرئی
يکي از نکات بسيار مهم و قابل توجه، طريقه نصب انواع بخاري و وسايل گازسوز
و به‌خصوص نصب دودکش است. نصب صحيح دودکش از اين جهت اهميت دارد که مانع
از نشت گاز مونوکسيدکربن که حاصل سوخت ناقص است، مي‌شود. اين گاز بی رنگ و
بی بو است و به همين دليل به سادگی قابل تشخيص نيست.
اين گاز سمي بسيار خطرناک بوده و حتي در مقادير بسيار جزيي موجب مرگ انسان
مي‌شود. علايم و نشانه‌هاي مسموميت با مونوکسيدکربن بر انسان، به ميزان
غلظت مونوکسيدکربن در خون بستگي دارد. مونوکسيدکربن در غلظت پايين موجب
خواب آلودگي، گيجي، خستگي، سردرد، سرگيجه، حالت تهوع و استفراغ مي‌شود و در
غلطت‌هاي بالاتر سبب خفگي و در نهايت مرگ مي‌شود.
نکات ايمنی وسايل گازسوز
هر وسيله گازسوز بايد داراي يك دودكش استاندارد و مجزا و مجهز به كلاهك باشد.
همواره محل اتصال دودكش به وسايل گازسوز را بازرسي و از استحکام و ثبات آنها اطمينان حاصل نماييد.
مسدود شدن سر دودكش سبب سوخت ناقص و‌ايجاد گازهاي خطرناك و مسموم كننده و
برگشت چنين گازهايي به داخل فضاي زندگي شده و موجب گازگرفتگي و مرگ مي‌شود.
دودكش وسايل گازسوز در محل عبور از شيشه‌هاي پنجره نبايد مستقيم با شيشه
در تماس باشد. زيرا در چنين حالتي امكان شكستن شيشه در اثر حرارت و لق شدن و
افتادن دودكش وجود دارد. در صورتي كه دودكش از پنجره به بيرون هدايت شده
است بايد داراي حداقل يك متر ارتفاع عمودي، از محل خروج از پنجره باشد.
هرچند وقت يك بار كلاهك دودكش‌هاي وسايل گازسوز را بازرسي وچنانچه كلاهك
افتاده باشد، آن را در محل خود نصب كنيد. قابل ذكر است كه كلاهك علاوه
بر‌اينكه از نفوذ باران و برف و افتادن ساير اشيا به داخل دودكش جلوگيري
مي‌كند، در منظم سوختن وسيله گازسوز نيز موثر است. در ضمن از فشردن بيش از
اندازه كلاهك كه موجب تغيير حالت وگرفتگي منافذ خروج گازهاي دودكش مي‌شود
نيز خودداري كنيد.
انتهاي دودكش‌هاي توكار بايد حداقل يک متر از سطح پشت بام بالاتر باشد.
حتي‌الامكان از نصب زانوي اضافي در مسير دودكش خودداري کنيد. زيرا زانو كارآيي دودكش را كاهش مي‌دهد.
هرگز دودكش وسايل گازسوز و هواكش (فن) را از يك لوله يا كانال مشترك عبور ندهيد.
براي دودكش داخل و بيرون ديوار نبايد از لوله‌هاي پلاستيكي و غيرمقاوم در برابر حرارت استفاده شود.
دودكش بايد از ورق‌هاي ضد زنگ (گالوانيزه) و به نسبت ضخيم انتخاب شود.
آبگرم‌كن و بخاري حتما بايد مجهز به دودكش باشد. از نصب‌اين وسيله‌ها بدون دودكش در محيط‌هاي بسته جدا خودداري کنيد.
استفاده از دودكش‌هاي مشترك بايد با نظر متخصصان و مشاوران تأسيساتي انجام شود.
استفاده از دودكش‌هاي آكاردئوني آلومينيومي به علت نبود امكان آب‌بندي در ابتدا و انتها خطرناك است.
هنگام عبور دودكش از داخل ديوار و تقاطع آن بايد قطر لوله فلزي به‌طور
کامل يكسان باشد. كم‌كردن قطر لوله هنگام خروج از ساختمان (ديوار يا سقف)
مجاز نيست.
از نصب دودكش درحياط خلوت‌هاي رو بسته خودداري کنيد. داكت دودكش‌ها بايد
خروجي از بالا و پايين به هواي آزاد داشته باشد و به هيچ وجه هيچ‌گاه بالاي
داکت مسدود نشود.
ساده‌ترين آزمايش هر دودكش، دست‌زدن و لمس آن است.
دودكش‌ها را به‌طور مرتب بازرسي کنيد و از آزادبودن مسير دودكش اطمينان حاصل کنيد.
در هنگام هرگونه ساخت و ساز مراقب باشيد، مصالح ساختماني به داخل دودكش‌ها ريخته نشود و راه ورودي دودكش را مسدود نكند.
هر ساله پيش از روشن كردن وسايل گرمازا، مراقب باشيد مسير دودكش‌ها به‌وسيله لانه پرندگان مسدود نشده باشد.
قسمت عمودي دودكش بايد روي پايه‌هاي مناسب قرارگيرد تا وزن آن به پايه
منتقل شود و از كج شدن آن جلوگيري به‌عمل آيد. در ضمن بخش عمودي دودكش روي
نماها بايد به‌وسيله بست‌هاي مناسب به ديوار محكم شود. همچنين مراقب چرخش
كلاهك به سمت زمين باشيد، در‌اين صورت‌اين‌گونه دودكش‌ها كارآيي لازم را
ندارند و خارج نشدن گازهاي حاصل از احتراق جان شما را تهديد مي‌كند.
عبور دودكش از فضاي داخل سقف كاذب و به‌خصوص حمام به دليل امكان پوسيدگي و نشت گاز مونواكسيدكربن خطرناك است.
دودكش بايد مجهز به بست نگه‌دارنده باشد و در محل خود محكم شود.
براي شومينه به دليل امكان پس‌زدن گازهاي حاصل از احتراق بهتر است از دودكش به قطر 15 سانتي‌متر استفاده كرد.
آزمايش دودکش
مي‌توانيد براي اطمينان از صحت عملكرد دودكش سه آزمايش آسان ذيل را انجام دهيد:
• ساده‌ترين آزمايش هر دودكش، دست‌زدن و لمس آن است. سردي دودكش نشانه
عبور نکردن گازهاي سمي‌حاصل از احتراق وسيله گازسوز و زنگ خطري براي شما
است. وقتي وسيله گازسوز کار مي‌کند بايد دودکش داغ باشد.
• آزمايش بعدي استفاده از شمع و يا شعله كبريت در محل دريچه و مبدأ دودكش
در اتاق (محل مصرف) است. با قرار دادن كبريت روشن درابتداي دريچه بايد شعله
به سمت داخل دودكش كشيده شود. اين موضوع نشانه كـاركردن و مكش مناسب دودكش
بوده و در صورتي كه تغييري در شعله ايجـاد نشود، نشان‌دهنده عدم مکش
مناسب دودكش است.
• هنگام خريد و يا اجاره خانه و پيش از وصل وسايل گازسوز به دودکش،مسير
دودكش‌ها را با يك وزنه و طناب محكم از پشت‌بام تا محل دريچه و مبدأ دودکش
كنترل کنيد تا از باز بودن آن به‌طور کامل مطمئن شويد.
