زنگ خطر در اوایل بارداری
خیلی از خانم‌های باردار، به‌خصوص
خانم‌هایی که اولین بارداری خود را می‌گذرانند، سوال‌های زیادی در مورد
اینکه آیا بارداری آنها طبیعی و بدون مشکل است یا نه، دارند…
به همین دلیل به محض پیش آمدن کوچک‌ترین
مشکلی یا به بیمارستان و درمانگاه مراجعه می‌کنند یا با پزشک خود تماس
می‌گیرند. این مطلب بیشتر برای خانم‌های بارداری است که مدام نگران تغییر
حالت‌هایشان در این دوران هستند و هدفمان هم این است که بگوییم در 3 ماهه
اول بارداری باید در چه مواقعی حتما به بیمارستان مراجعه كرد یا با پزشک
تماس گرفت.
خونریزی واژینال
معمولا خونریزی کم و قطره‌قطره در ماه‌های اول بارداری، طبیعی است و جای نگرانی ندارد اما اگر خونریزی شدید باشد، به طوری که حداقل
2 تا 3 دستمال کاغذی با آن کاملا آغشته
شود، باید بلافاصله به پزشک معالج خود مراجعه کنید. این نوع خونریزی‌ها
می‌توانند نشانه‌ای از سقط جنین یا وجود مشکلی در روند بارداری باشند. هرچه
خون از دست رفته بدن روشن‌تر باشد باید اهمیت بیشتری به آن بدهید. اگر
خونریزی همراه با دردهای شدید زیر شکم (مانند دردهای قاعدگی) باشد امکان
سقط جنین افزایش می‌یابد. در صورتی‌که خونریزی بدون درد شکمی داشته باشید،
ممکن است مشکلی در روند بارداری شما پیش آمده باشد و پزشک بتواند با تجویز
دارو یا حتی آمپول پروژسترون این مشکل را برطرف كند. در این صورت داشتن
استراحت کافی و پرهیز از کارهای سخت و سنگین برای حفظ سلامت خود و جنین?تان
الزامی است. گاهی اوقات بارداری‌های خارج رحمی هم می‌توانند دلیل خونریزی
در 3 ماهه اول بارداری باشند که پزشک می‌تواند از طریق سونوگرافی آن را
تشخیص دهد و اقدام به سقط جنین قانونی کند.
تهوع و استفراغ بیش از اندازه
داشتن کمی حالت تهوع و حتی استفراغ کردن
در 3 ماهه اول بارداری، امری کاملا طبیعی است که برای برخی از خانم‌های
باردار پیش می‌آید اما اگر این تهوع و استفراغ‌ها به حد آزاردهنده‌ای برسند
و بدن شما را در معرض کم‌آبی قرار دهند، خطرناک می‌شوند. یعنی اگر در صورت
تکرر استفراغ‌های روزانه دچار سرگیجه، کاهش وزن یا خشکی دهان بشوید، باید
بدانید که تعادل آب و الکترولیت‌های بدنتان به هم ریخته است و باید هرچه
سریع‌تر به اولین درمانگاه محل یا پزشک معالج خود مراجعه کنید. در این صورت
ممکن است تزریق سرم همراه آمپول ویتامین B6 برایتان تجویز شود. مصرف آب،
آبمیوه و دوغ فراوان در اینگونه مواقع برای یک خانم باردار الزامی می‌شود.
تب بالا
درجه حرارت بدن یک خانم باردار نباید بیش
از 38 درجه سانتی‌گراد یا 101 درجه فارنهایت باشد. تب بالا می‌تواند
نشان‌دهنده وجود نوعی عفونت در بدن باشد. با این حساب اگر در طول بارداری
احساس کردید بدنتان بیش از اندازه داغ است، امکان دارد به یک بیماری عفونی
مبتلا شده باشید و پشت گوش انداختن این موضوع یا درمان‌های خودسرانه باعث
آسیب رسیدن به جنینتان می‌شود. اگر تب بالا با دردهای مفصلی و التهاب بدن
هم همراه باشد، امکان مبتلابودن به بیماری‌های عفونی و نیاز به درمان فوری
افزایش می‌یابد. به همین دلیل اگر در 3 ماهه اول بارداری دچار تب یا علایمی
شبیه به آنفلوانزا شدید حتما با پزشک خود در این باره مشورت کنید و مصرف
آب و مایعات فراوان را هم فراموش نکنید.
ترشح بیش از اندازه و خارش واژینال
ترشح واژینال امری کاملا طبیعی در تمام
خانم‌هاست اما اگر این ترشح‌ها در 3 ماهه اول بارداری بیش از اندازه و
سفید، پنیری‌شکل و همراه با خارش باشند، ممکن است نشانه‌ای از عفونت‌های
واژینال درمان‌پذیر (که قابل‌درمان هستند) یا بیماری‌های مقاربتی باشند که
به هیچ عنوان نباید در طول دوران بارداری نادیده گرفته شوند چون عفونت
واژینال می‌تواند باعث صدمه دیدن جنین شود. در صورت مواجهه با چنین مشکلی
حتما بلافاصله پزشک خود را در جریان بگذارید و رعایت بهداشت ناحیه و پوشیدن
لباس‌های زیر خشک، تمیز و نخی را هم فراموش نکنید. بهتر است تا بهبود کامل
هم از داشتن رابطه زناشویی خودداری کنید.
درد یا سوزش هنگام ادرار
گاهی برخی از خانم‌های باردار از درد یا
سوزش هنگام ادرار شکایت می‌کنند اما متاسفانه این مساله را چندان جدی
نمی‌گیرند. درد و سوزش ادرار می‌تواند به دلیل عفونت مثانه یا مجرای ادراری
باشد. درمان نکردن عفونت مثانه یا مجاری ادراری در دوران بارداری می‌تواند
ابتلا به بیماری‌های جدی و مختلفی مانند عفونت، دردهای زایمان پیش از موعد
یا زایمان زودرس را برای یک خانم باردار به دنبال داشته باشد. گاهی عفونت
مثانه یا مجرای ادراری به دلیل شستشوی ناحیه با آب‌های آلوده در مسافرت
ایجاد می‌شود. به همین دلیل به خانم‌های باردار توصیه می‌شود اگر در طول
سفر از سلامت آبی که قرار است خودشان را با آن بشویند، اطمینان ندارند از
دستمال‌های مرطوب بهداشتی یا آب سالم و مطمئن برای این کار کمک بگیرند تا
به دردسر نیفتند. حفظ بهداشت این ناحیه در طول دوران درمان هم لازم است.
پادرد و سردرد شدید
دردهای ماهیچه‌ای یا گرفتگی و درد ساق پا
در تمام خانم‌های باردار اتفاق نمی‌افتد اما از آنجایی که احتمال لخته‌شدن
یا بالا رفتن غلظت خون در دوران بارداری افزایش می‌یابد بنابراین مواجهه با
چنین دردهایی هم در 3 ماهه اول بارداری دور از انتظار نخواهد بود.
لخته?شدن خون در قسمت‌های تحتانی بدن به خصوص پاها می‌تواند منجر به احساس
درد در ناحیه ساق پا شود و این لخته شدن یا بالارفتن غلظت خون در مغز هم
می‌تواند سردردهای شدیدی را برای یک خانم باردار در پی داشته باشد. با این
حساب اگر سابقه غلظت یا لخته‌شدن خون دارید یا اگر از سردرد و پادرد شدیدی
در دوران بارداری رنج می‌برید، باید هرچه سریع‌تر پزشک خود را در جریان
بگذارید تا داروهای لازم برای درمان این مشکل شما تجویز شود.
ابتلا به بیماری‌های مزمن
برخی از خانم‌ها پیش از باردارشدن به
بیماری‌های مزمنی مانند تیروئید، دیابت، فشارخون بالا، آسم یا لوپوس مبتلا
هستند و باید حتما پزشک خود را در جریان این بیماری‌ها قرار دهند و حواسشان
هم به هرگونه تغییر حالتی در دوران بارداری به دلیل ابتلا به این
بیماری‌ها باشد. اگر شما مبتلا به فشارخون بالا یا دیابت باشید و بیماری
خود را در دوران بارداری به خوبی کنترل نکنید، ممکن است به طور ناخواسته
تاثیری منفی بر سلامت جنینتان بگذارید و حتی دچار زایمانی زودرس یا پردردسر
شوید. ضمن اینکه ابتلا به کم‌کاری یا پرکاری شدید تیروئید هم می‌تواند
خطری جدی برای مادر و جنین در پی باشد. با این حساب به تمام مادران بارداری
که از ابتلا به بیماری‌های مزمن نامبرده رنج می‌برند، توصیه می‌شود که از
اولین روز بارداری با مشورت پزشک معالج خود اقدام به مصرف داروهای مختلف در
زمان مناسب کنند تا مشکلی برای خود و جنینشان پیش نیاید
مادر شدن به شرط سلامت
دکتر شهرزاد انصاری، متخصص زنان و زایمان: پیشگیری از بروز مشکلاتی که سلامت مادر و نوزاد را تهدید می کند، با انجام چند آزمایش ساده پیش از بارداری بسیار کم استرس تر و کم هزینه تر از درمان آنها است. به همین دلیل آزمایش های مختلفی به عنوان آزمایش های روتین دوران بارداری معرفی شده است. این آزمایش ها به ۳ گروه آزمایش های پیش از بارداری، دوران بارداری و پس از تولد نوزاد تقسیم می شوند و ما در این مقاله به بررسی آزمایش های گروه اول می پردازیم.
قدم اول، مشاوره
بنا به گزارش آکاایران : اصلی ترین کار قبل از انجام آزمایش های مخصوص بارداری، مشاوره قبل از بارداری است. این مشاوره برای سلامت مادر و جنین بسیار ضروری و حتی می توان گفت الزامی است. زمانی که خانمی قصد بارداری دارد ابتدا باید از لحاظ وضعیت سلامت مورد بررسی قرار گیرد که در هر کدام از این موارد باید به شاخص های خاصی توجه کرد. 
مادر شدن به شرط سلامت کودک,بارداری,سلامت مادر و کودک
آکاایران: مادر شدن به شرط سلامت
در عین حال، از لحاظ طبی باید به مواردی مانند داشتن بیماری ارثی یا خانوادگی، مصرف دارویی خاص، آلرژی
دارویی و وضعیت جسمانی مادر دقت شود. حتی شغل مادر نیز با اهمیت است. به
طور مثال اگر در محیطی باشد که با مواد شیمیایی مانند آفت کش ها، مواد
شوینده و … در ارتباط است حتما باید در سه ماه اول بارداری یعنی بین هفته 3 تا 8 زمانی که اعضای بدن جنین تشکیل می شود به دور از این محیط های کاری باشد.
انجام کدام آزمایش ها ضروری است؟
بعد از انجام مشاوره، آزمایش های قبل از بارداری صورت می گیرد. در وهله اول آزمایش کم خونی و فقر آهن ضروری است. تست پاپ اسمیر یا همان تست غربال گری نیز باید برای بررسی وضعیت دهانه رحم
انجام گیرد. یکی دیگر از مهم ترین آزمایشات، تست آنتی بادی سرخجه است زیرا
سرخجه به دلیل عوارضی مانند نابینایی و ایجاد ناهنجاری روی سیستم عصبی جنین
تاثیر می گذارد. بنابر این خانمی که قصد بچه دار شدن دارد باید از لحاظ
ایمنی سرخجه مورد آزمایش قرار بگیرد تا اگر جواب تست آنها منفی بود، مجدد
واکسینه و بعد از سه ماه از گذشت آن باردار شود.
نباید فراموش کنیم در دوران بارداری احتمال استفاده از واکسن دیفتری و کزاز نیز وجود دارد و این در حالی است که بدن انسان تا مدت 10 سال از آخرین تزریق دز واکسن دیفتری و کزاز ایمنی لازم را دارد. معمولا خانم ها در هنگام ازدواج این دو واکسن را می زنند و چون کمتر از 10 سال بعد از ازدواج شان تصمیم به بارداری می گیرند عملا بدن آنها ایمنی لازم را دارد و در زمان بارداری نیاز به دوز یادآوری نیست اما اگر زمان بارداری خانمی بیشتر از 10 سال بعد از آخرین دوز این دو واکسن باشد می تواند در 6 تا 7 ماهگی دوران حاملگی دوز یادآوری دیفتری و کزاز را بزند.
تست
بعدی، هپاتیت B است که به دلیل شایع بودن آن، بهتر است که انجام شود و
فرد از لحاظ آنتی بادی مورد بررسی قرار گیرد تا اگر میزان آن در بدن ناکافی
بود، واکسن مجدد تجویز شود. از طرفی تست سیفلیس و ایدز تنها در جوامعی که این بیماری ها شایع است انجام می شود.
فاکتور سن را دست کم نگیرید
فاکتور بعدی که باید مورد توجه باشد سن بارداری مادر است و 2 رده سنی از اهمیت ویژه ا ی برخوردار است؛ حاملگی در سنین بین 15 تا 18 سال که معمولا بارداری
در این دوره سنی به طور ناخواسته است و حاملگی در سن بالای 35 سال که می
تواند خطرآفرین باشد. بنابراین به غیر از آزمایش های روتین باید دوران بارداری و زایمان این دو گروه سنی، تحت مراقبت و کنترل پزشکی بیشتری قرار گیرند. مهم ترین مورد این است که این افراد حتما قبل از بارداری باید بین 2 تا 3 ماه با تجویز پزشک معالج قرص اسیدفولیک مصرف کنند تا از بروز نواقص و ناهنجاری در سیستم عصبی جنین پیشگیری شود؛ البته خوردن قرص اسیدفولیک به تمامی خانم ها 2 تا 3 ماه قبل از بارداری توصیه می شود و دوز آن بر عهده متخصص زنان یا ماما خواهد بود. در کنار فاکتور سن، در مورد خانم هایی که سابقه بارداری قبلی دارند باید به مواردی مانند بارداری خارج از رحم، سابقه سقط جنین، سقط مکرر، زایمان زودرس و … توجه کرد. به دلیل این که مثلا خانمی که زایمان زودرس داشته امکان این که دوباره دچار زایمان زودرس شود، زیاد است.
زنگ خطر بیماری های ارثی
از جمله مهم ترین بیماری های ارثی که قبل از بارداری باید مد نظر باشد، دیابت است. میزان قند خون یک خانم دیابتی قبل از حاملگی باید کنترل شود اما در صورتی که فقط سابقه دیابت در خانواده وجود دارد، فرد در زمان 6 ماهگی بارداری
باید یک تست تحمل قند را انجام دهد. البته افرادی که چاق هستند و وزن
بالایی دارند نیز در همان زمان 6 ماهگی باید این تست را انجام دهند.
لزوم مشاوره ژنتیک قبل از بارداری
مشاوره
ژنتیک یک جلسه تبادل اطلاعات بین شما و همسرتان و یک مشاوره ژنتیک و یا
گروهی از مشاوران است. هر اطلاعاتی که شما به مشاور ژنتیک می دهید یا از او
دریافت می کنید، محرمانه باقی خواهد ماند. ممکن است به بیش از یک جلسه
مشاوره نیاز باشد. اکثر دانشگاه ها و مراکز باروری،
مشاوره ژنتیک ارائه می دهند. با مشاوره ژنتیک، شما و همسرتان در مورد
احتمال بروز مسایلی که می توانند بر روی باردار شدن و یا کودک آینده شما
تاثیر گذارند، مطلع خواهید شد و در مورد بچه دار شدن، تصمیم های عاقلانه ای
می گیرید.
البته اگر سابقه بیماری به خصوصی در خانواده هیچ یک از شما وجود ندارد و یا ازدواج فامیلی
نداشته باشید، شاید ضرورت نداشته باشد که مشاوره ژنتیک را انجام دهید. با
این حال بهتر است در این مورد با پزشک معالجتان هم مشورت کنید، او با یک
بررسی اولیه می تواند در مورد ضرورت انجام آن شما را راهنمایی کند. نکته
دردناک این است که اغلب زوج هایی که به مشاوره ژنتیک نیازمند هستند، تا پیش
از آن که دارای کودکی با یک اختلال مادرزادی می شوند، از نیاز خود به
مشاوره ژنتیک بی اطلاعند.
نکات طلایی قبل از بارداری
اگر قصد بارداری دارید نباید بی گدار به آب بزنید چون ممکن است سلامت خودتان یا جنین احتمالی تان به خطر بیفتد. پس حواستان به این نکات طلایی باشد:
ثبت
تاریخچه پزشکی: گرفتن تاریخچه پزشکی به پزشک کمک می کند اطلاعاتی در مورد
بیماری های قلبی، مشکلات احتمالی ارثی و … به دست بیاورد.
اندازه گیری فشار خون: اطلاع از فشار خون پایه باعث می شود پزشک متوجه تغییرات فشار خون در دوران بارداری شود.
اندازه گیری وزن مادر و کمک برای رسیدن به تناسب اندام: اضافه وزن قبل از بارداری احتمال ابتلا به فشار خون بالا و دیابت و حتی سزارین را افزایش می دهد و درد زایمان را بیشتر می کند.
آزمایش پاپ اسمیر: این آزمایش برای تشخیص سرطان دهانه رحم و پیشگیری از آن انجام می شود.
آزمایش خون: کم خونی مادر اثرات جبران ناپذیری بر روی کودک می گذارد.
گروه خونی و RH: دانستن گروه خونی و RH مادر برای پیشگیری از مشکلات حین زایمان و برنامه ریزی برای تزریق آمپول روگام در بارداری و بعد از زایمان، ضروری است.
آزمایش تجزیه ادرار: برای تشخیص عفونت ها و سایر مشکلات ادراری انجام می گیرد.
معاینه دهان و دندان: این کار به منظور درمان دندان های خراب و عفونت لثه انجام می شود.
